Badanie Polska wieś i rolnictwo przeprowadzane jest od 2003 roku.

Głównym celem badania jest ocena postaw i opinii rolników i mieszkańców wsi wobec dokonujących się przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, jak również poznanie opinii rolników i mieszkańców wsi na temat działań państwa wobec rolnictwa i obszarów wiejskich oraz o instytucjach pracujących na ich rzecz.

W 2023 r. badanie Polska wieś i rolnictwo (PWiR 2023) zrealizowano w okresie czerwiec–lipiec techniką wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI – Computer Assisted Personal Interview) wśród 2,5 tys. mieszkańców obszarów wiejskich.

Z badania wynika, że ponad połowa mieszkańców obszarów wiejskich uważa, że „polskie rolnictwo jest dobrze zorganizowane i nowoczesne”. Bardzo wysoko oceniono również zaradność polskich rolników (ponad trzy czwarte mieszkańców obszarów wiejskich uważa, że rolnicy są zaradni).

W porównaniu z latami 2021-2022 znacząco wzrósł odsetek osób, które zgadzają się ze stwierdzeniem, że „w rolnictwie pracuje się dłużej/ciężej niż w innych zawodach” (wzrost z 59-62% do 77%).

Po doświadczeniach pandemii COViD-19 i sytuacją na rynkach rolnych wywołaną wojną na Ukrainie, zdecydowanie mniej osób niż w dwóch poprzednich latach zgadza się z opinią, że „działalność rolnicza w Polsce jest opłacalna” (spadek z 43-48% do 28%).

Przełożyło się to również na opinie dot. zmian jakie dokonują się w polskim rolnictwie. Z opinią „w polskim rolnictwie dokonują się zmiany na lepsze” zgadza się 21% mieszkańców obszarów wiejskich, niemal połowa (48%) uważa, że zmiany są zarówno na lepsze, jak i na gorsze, a ¼ z nich – że tylko na gorsze.

Co ważne, aż 61% respondentów uważa, że „na wsi zostają osoby, które chcą tu mieszkać i się rozwijać”, a zaledwie 12% mieszkańców wsi jest zdania, że „na wsi zostają głównie osoby, które nie widzą dla siebie innej alternatywy”.

Generalnie mieszkańcy obszarów wiejskich są zadowoleni ze swojego miejsca zamieszkania (łącznie zadowolenie z faktu zamieszkania na wsi wyraża 93% respondentów, w tym 53% to osoby „bardzo zadowolone”) i tylko 14% respondentów chciałoby przeprowadzić się do miasta.

Bardzo silny jest wśród mieszkańców obszarów wiejskich patriotyzm konsumencki. Trzy czwarte mieszkańców obszarów wiejskich deklaruje, że ważne jest dla nich, by kupowana żywność była wyprodukowana w kraju (76%). Znaczenie przypisywane kupowaniu polskich produktów wzrosło w stosunku do lat ubiegłych – z poziomu 61% w 2022 r. do poziomu 76% w 2023 r.