Skracanie pszenicy ozimej

By osiągnąć wysoki plon zboża musimy zastosować odpowiednio wysokie nawożenie. Pod jego wpływem pszenica tworzy bujną masę wegetatywną. W dolnym piętrze łanu robi się ciasno więc rośliny pną się do góry. Kiedy kłosy stają się ciężkie od ziarna, wiotkie i wydłużone źdźbła wylegają.

Agrotechnicznymi sposobami zapobiegania wyleganiu jest rzadszy siew oraz stosowanie dzielonych dawek azotu. Również późniejszy termin siewu powoduje, że rośliny słabiej się krzewią, więc poszczególne źdźbła siłą rzeczy są grubsze i odporniejsze na wyleganie.

W intensywnej uprawie pszenicy ozimej nieraz konieczne są dwa zabiegi skracające. Optymalnym terminem przeprowadzenia pierwszego jest faza pierwszego kolanka czyli BBCH 31. To jest czas kiedy pierwsze międzywęźla zaczynają się szybko wydłużać. Zastosowanie regulatora wzrostu powoduje ich skrócenie i pogrubienie. Większość retardantów zastosowanych w tym terminie wpływa również korzystnie na rozwój systemu korzeniowego.

Jeśli konieczny jest kolejny zabieg to wykonuje się go w fazie BBCH 39  czyli fazie liścia flagowego Ma to miejsce w przypadku odmian, które są podatne na wyleganie lub gdy na plantacji stosowane jest intensywnie nawożenie azotowe.  W niektórych przypadkach, kiedy wystąpiły silne opady deszczu i rośliny mocno nasiliły wzrost można jeszcze wykonać interwencyjny zabieg etefonem w fazie od wczesnego rozwoju kłosa do początku fazy kłoszenia (BBCH 41–51). Co prawda niektórzy zwracają uwagę, że etefon zastosowany w fazie BBCH 49 może uszkodzić kwiatki, ale zwolennicy tego rozwiązania podkreślają, że stosowanie w tym czasie niepełnych dawek środka nie zaszkodzi plonowi. Ta regulacja ma na celu skrócenie oraz wzmocnienie dokłosia.

Czasami, w sytuacji wcześnie sianej pszenicy skracanie należy przeprowadzić już na jesieni, w fazie krzewienia roślin (BBCH 23) z użyciem preparatów zawierających chlorek chloromekwatu.

Aby sprawdzić czy pszenica znajduje się w odpowiedniej fazie do wykonania pierwszego wiosennego zabiegu skracania, należy wybrać najsilniejsze źdźbło ze wszystkich pędów rośliny. Następnie musimy przeciąć je wzdłuż źdźbła i sprawdzić położenie kolanka względem węzła krzewienia rośliny. Jeśli kolanko jest wyczuwalne w palcach oraz znajduje się w odległości minimum 1 centymetra powyżej węzła, to jest to odpowiedni moment na przeprowadzenie zabiegu.

Zabieg skracania możemy przeprowadzić za pomocą następujących substancji aktywnych:

– chlorek chloromekwatu

– trineksapak etylu

– chlorek mepikwatu

– etefon

– proheksadion wapnia

Chlorek chloromekwatu.

Chlorek chloromekwatu (CCC) może być stosowany do pierwszego zabiegu ze względu na niskie wymagania cieplne (już od 5 st. Celsjusza). Dodatkową zaletą jest to, że nie wymaga silnego nasłonecznienia do działania.

Często CCC jest stosowany do wczesnowiosennego rozkrzewiania zbóż. Trzeba tylko zaaplikować mniejszą dawkę niż przy normalnym stosowaniu.

Wadą chlorku chloromekwatu jest jego radykalne zatrzymanie wzrostu roślin, a także ostatnio stwierdzany negatywny wpływ na rozwój korzeni. Zatem wiosną zaleca się go stosować dopiero po osiągnięciu przez korzenie przybyszowe około 3 cm. Niektórzy uważają, że ze względu na zahamowanie wzrostu korzeni lepiej nie stosować go na polach, gdzie w okresie wegetacji możemy spodziewać się nawet okresowych niedoborów wody.

Trineksapak etylu.

Jedną z lepszych substancji aktywnych na pierwszy zabieg będzie trineksapaku etylu. Nie powoduje on zmniejszenia suchej masy roślin, a ograniczenie wzrostu pędów, rekompensowane jest wzrostem grubości źdźbła co sprawia dwukrotny efekt wzmocnienia pędu. Środek ten wymaga nieco wyższej temperatury niż CCC, bo przynajmniej 8°C, a efektywnie działa w zakresie temperatur od 10 do 25°C.  Z tego względu może on być również stosowany do drugiego zabiegu skracania. W tym terminie nie tylko efektywnie ogranicza wzrost części nadziemnych ale też szczególnie silnie stymuluje wzrost korzeni. Trineksapak etylu potrzebuje nasłonecznienia w czasie opryskiwania oraz temperatur nie niższych niż 10ºC przez kilka godzin w ciągu dnia, przez okres tygodnia.

Chlorek mepikwatu

Chlorek mepikwatu jest podobny w działaniu do CCC  lecz charakteryzuje się mniej agresywnym działaniem. Minimalna temperatura działania również wynosi 5 st. C. Efektywny zakres temperatur mieści się w przedziale 8 – 15 st. C.

Etefon

Gdy z różnych powodów nie wykonaliśmy zabiegu w fazie 1-szego kolanka  lub konieczne jest ponowne wykonanie skracania, dobrze jest użyć do tego celu etefonu. Nie należy jednak opóźniać zabiegu gdyż wykonany w fazie BBCH 49 może doprowadzić do sterylizacji kwiatków i utraty plonu. Również nie można stosować środków zawierających etefon na rośliny mokre lub przed spodziewanym deszczem  ani na plantacje, które wcześniej potraktowano herbicydem zawierającym inhibitor ALS.

Proheksadion wapnia

Proheksadion wapnia jest substancją, która w porównaniu do pozostałych retardantów nie wymaga silnego nasłonecznienia w trakcie wykonywania zabiegu. Może byś stosowany z bardzo dobrym skutkiem również w czasie pochmurnej pogody i nie wymaga tak długiego okresu bezdeszczowego po aplikacji jak konkurencja. Wykazuje się wysoką elastycznością stosowania bo można go aplikować w zakresie  5 – 15 st. Celsjusza.

Zabieg skracania zazwyczaj wykonuje się w czasie opryskiwania roślin fungicydami w terminie T1. Z tego też powodu wielu rolników łączy oba opryski.  Zważywszy na to, że oprysk fungicydem stosuje się na całą plantację a skracanie przeprowadza się tylko na częściach pola, gdzie zboże szczególnie silnie rośnie, wydaje się, że bardziej sensowne jest oddzielne przeprowadzanie zabiegów.