Z czego wynikają zmiany cen pszenicy paszowej i konsumpcyjnej w Polsce?

Ceny pszenicy w Polsce są wynikiem złożonych procesów, na które wpływ mają zarówno czynniki globalne, jak i lokalne. Oto najważniejsze z nich:

1. Prognozy zbiorów i sytuacja u największych eksporterów

Najważniejszym czynnikiem są prognozy i rzeczywiste plony pszenicy w największych krajach eksportujących, takich jak Rosja, Ukraina, USA, Kanada czy Australia. Gdy prognozy zapowiadają gorsze zbiory, podaż na rynku spada, co podnosi ceny.

2. Konflikty i sytuacja geopolityczna w regionie Morza Czarnego

Rosja i Ukraina to kluczowi eksporterzy pszenicy. Konflikt zbrojny na Ukrainie oraz sankcje czy blokady portów znacząco utrudniają eksport, co powoduje wzrost cen na całym świecie, również w Polsce.

3. Nowy czynnik – wojna Izraela z Iranem

Konflikt zbrojny między Izraelem a Iranem, choć położony dalej geograficznie, ma również istotny wpływ na rynki rolne, w tym ceny pszenicy. Dlaczego?

• Bezpieczeństwo transportu i destabilizacja regionu
  Konflikt w tym regionie może zagrozić bezpieczeństwu szlaków handlowych, zwłaszcza tych prowadzących przez Cieśninę Ormuz – kluczową trasę dla transportu ropy naftowej. Wzrost cen ropy podnosi koszty produkcji i transportu pszenicy na świecie.
• Niepewność na rynkach finansowych
  Wzrost napięć na Bliskim Wschodzie zwiększa niepewność inwestorów na globalnych rynkach, co powoduje wzrost spekulacji i może podbijać ceny surowców, w tym zbóż.
• Możliwy efekt domina
  Konflikty w różnych strategicznych regionach świata mogą na siebie nakładać się i wzajemnie wzmacniać presję na ceny żywności.

Średnie zmiany cen pszenicy konsumpcyjnej i paszowej w poszczególnych województwach, w ciągu ostatniego miesiąca

• Wzrost cen pszenicy odnotowano niemal we wszystkich województwach.
• Wielkopolskie liderem wzrostów: +2.9% (konsumpcyjna), +3.7% (paszowa).
• Ceny stabilne w Łódzkiem i Kujawsko-Pomorskiem – brak zmian.

4. Inwestorzy giełdowi i spekulacje

Obecne ceny pszenicy są także w dużym stopniu kształtowane przez inwestorów giełdowych. Fundusze inwestycyjne, spekulanci i inni gracze na rynku kontraktów futures mogą podbijać lub obniżać ceny, często reagując na wydarzenia polityczne i prognozy zbiorów.

W okresach niepewności geopolitycznej (jak wojna w Ukrainie czy konflikt Izrael-Iran) inwestorzy często traktują pszenicę jako instrument zabezpieczający kapitał, co podnosi ceny na giełdach i przekłada się na ceny na rynku polskim.

Co robili inwestorzy giełdowi?

Według danych z 17 czerwca, inwestorzy obniżyli swoją czystą pozycję net short w kontraktach CBOT na pszenicę – z około 94 011 do 81 353 kontraktów. To oznacza, że część graczy zamknęła krótkie pozycje – oznaka spekulacyjnego „pokrywania shortów”, zwykle świadczy o oczekiwaniach wzrostu cen.

Zmiana nastrojów inwestorów na bardziej pozytywne (tj. zmniejszenie shortów) była napędzana przez nowe informacje o niepokojących warunkach pogodowych – m.in. susza w USA, Europie i Rosji – co odnotowano około 19 czerwca, gdy kontrakty osiągnęły dwumiesięczne maksimum.

Zamykanie krótkich pozycji stanowi ważny impuls wzrostowy – szczególnie gdy łączą się z alarmami pogodowymi lub geopolitycznymi.

Podsumowanie

• Najsilniejszy wpływ na ceny pszenicy w Polsce mają prognozy zbiorów u największych eksporterów oraz sytuacja w regionie Morza Czarnego (wojna w Ukrainie).
• Konflikt Izraela z Iranem podnosi globalną niepewność i koszty transportu, co pośrednio wpływa na ceny pszenicy.
• Spekulacje inwestorów giełdowych wzmacniają te zmiany, szczególnie w okresach napięć politycznych i konfliktów.