Zasady określające graniczne terminy stosowania nawożenia pól, mają za zadanie ochronę środowiska naturalnego. Naukowcy określili przedział czasu i warunki, kiedy można bezpiecznie stosować nawozy.
Co do zasady, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie tzw. programu azotanowego można stosować:
- nawozy naturalne stałe – (rozumiane jako: obornik – mieszanina kału i moczu zwierząt wraz ze ściółką, w szczególności słomą, trocinami lub korą oraz pomiot ptasi – odchody drobiu z bezściółkowego systemu utrzymywania zwierząt gospodarskich)
- na gruntach ornych: do 31 października,
- na trwałych użytkach zielonych, uprawach wieloletnich oraz uprawach trwałych – do 30 listopada.
- nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne – (rozumiane jako: gnojowica – mieszanina kału i moczu zwierząt z domieszką wody oraz gnojówka – odciek z obornika (przefermentowany mocz zwierząt))
- na gruntach ornych do 20 października (dla niektórych gmin do 15 października albo 25 października),
- na trwałych użytkach zielonych, uprawach wieloletnich oraz uprawach trwałych do 31 października.
Praktyka jednak szybko pokazała, że gospodarowanie pod gołym niebem nie zawsze idzie w parze z wcześniej ustalonymi za biurkami przepisami. Dość szybko wprowadzono regulacje pozwalające w szczególnych sytuacjach, wydłużyć (jesienią) lub przyśpieszyć (wiosną) termin aplikacji składników pokarmowych.
W wyjątkowych sytuacjach możliwe są zatem późniejsze, niż przewidziane w rozporządzeniu okresy nawożenia, stosowanie nawozów zawierających w swoim składzie azot na gruntach ornych. Nie dotyczy to jednak nawożenia upraw pod osłonami oraz upraw kontenerowych, w związku z tym, że nie są one narażone na bezpośrednie działanie warunków atmosferycznych.
Sytuacje, kiedy możemy zastosować nawożenie jesienne w późniejszych terminach:
- niekorzystne warunki pogodowe – np. nadmierne uwilgotnienie gleby, wystąpienie suszy – w tych sytuacjach graniczny termin stosowania nawozów to 30 listopada,
- zakładanie uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, np. buraku cukrowym, kukurydzy, późnych warzywach – dla tych sytuacji termin stosowania nawozów to koniec jesieni, czyli 21 grudnia.
Ważne!
- Przepisy programu azotanowego nie wymagają specjalnego dokumentowania niekorzystnych warunków pogodowych. Rolnik sam określa warunki pogodowe i potrzebę stosowania nawozów w terminie późniejszym niż 31 października.
- W przypadku stosowania nawozów pod zakładane jesienią uprawy po późno zbieranych przedplonach: buraku cukrowym, kukurydzy, późnych warzywach:
– dopuszczalna dawka azotu w wieloskładnikowych nawozach dla zakładanych upraw nie może przekroczyć dawki 30 kg N/ha.
– należy szczegółowo udokumentować termin zbioru, datę stosowania nawozu, zastosowane nawozy i ich dawkę oraz termin siewu jesiennej uprawy.
- Niekorzystne warunki pogodowe zazwyczaj występują lokalnie. W związku z tym rolnik samodzielnie powinien ocenić możliwość dokonania jesiennego zbioru i zastosowania nawożenia.
- Należy pamiętać, że opóźnione nawożenie w związku z niekorzystnymi warunkami pogodowymi nie może być wykonane później niż do końca listopada.
- Nie można również nawozić w sytuacji, gdy gleba jest zamarznięta, zalana wodą, nasycona wodą lub przykryta śniegiem.