🔍 W skrócie:

✅ 7 listopada 2025 r. przyjęto projekt ustawy zaostrzający kary za wypalanie traw
✅ Grzywny mają być znacznie wyższe – nawet do 20–30 tys. zł
✅ Sprawy najpoważniejsze trafią do sądu karnego
✅ Rolnicy mogą stracić część dopłat bezpośrednich za naruszenie zasad warunkowości
✅ Nowe przepisy mają chronić środowisko i ograniczyć plagę pożarów

Zaostrzenie kar za wypalanie traw – rząd mówi „dość”, rolnicy stracą część dopłat

7 listopada 2025 roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy znacząco zaostrzającej kary za wypalanie traw, łąk i nieużytków rolnych. To odpowiedź na coroczne pożary, które powodują straty w przyrodzie, zagrożenie dla życia ludzi i ogromne koszty dla służb ratunkowych. Nowe przepisy przewidują nie tylko dotkliwsze sankcje finansowe, ale również realne konsekwencje dla rolników korzystających z dopłat bezpośrednich.

Surowsze kary – nawet do 30 tys. zł

Projekt ustawy zakłada podniesienie kar grzywny za wypalanie traw – według zapowiedzi rządu mają być one wielokrotnie wyższe niż dotychczasowe 5 tys. zł. W debacie poprzedzającej przyjęcie projektu wskazywano, że nowe sankcje mogą sięgać nawet 20–30 tys. zł, a w przypadku doprowadzenia do dużego pożaru lub stworzenia zagrożenia dla życia – sprawa może trafić do sądu karnego, gdzie grożą już znacznie poważniejsze konsekwencje, łącznie z karą pozbawienia wolności.

Rząd podkreśla, że samo zaostrzenie przepisów nie jest celem, a narzędziem, które ma skutecznie odstraszać przed praktyką wciąż stosowaną mimo wieloletnich zakazów i kampanii edukacyjnych.

Potencjalna utrata części dopłat dla rolników

Nowe przepisy mocno akcentują również konsekwencje finansowe w systemie dopłat bezpośrednich. Rolnik, na którego gruntach dojdzie do wypalania, będzie mógł zostać ukarany administracyjnym zmniejszeniem płatności bezpośrednich, nawet jeśli nie udowodniono mu bezpośredniego podpalenia, ale zaniedbanie obowiązków nadzoru nad gruntem.

Zgodnie z obowiązującymi już zasadami warunkowości (GAEC), rolnik musi utrzymywać grunty w „dobrej kulturze rolnej” i przestrzegać przepisów środowiskowych. Nowa ustawa ma wzmocnić te zapisy, umożliwiając:

• redukcję dopłat bezpośrednich, zależnie od skali naruszenia,
• uznanie wypalania za poważne złamanie zasad warunkowości,
• wszczęcie postępowania administracyjnego niezależnie od sprawy karnej.

Dla wielu gospodarstw może to oznaczać stratę liczoną nie w setkach, a w tysiącach złotych.

Skąd taka stanowczość?

Według danych straży pożarnej, tylko w ubiegłym sezonie odnotowano ponad 20 tysięcy pożarów traw i nieużytków, z czego znacząca część dotyczyła terenów rolniczych. W ich wyniku:

• giną tysiące zwierząt (owady zapylające, drobne ssaki, ptaki),
• do atmosfery trafiają szkodliwe związki i ogromne ilości CO₂,
• dochodzi do utraty próchnicy i degradacji gleby,
• służby ratunkowe angażowane są kosztem realnych zagrożeń.

Rząd wskazuje, że wypalanie nie przynosi żadnych korzyści rolniczych, a mit „użyźniania gleby” został dawno obalony naukowo – ogień spala materię organiczną i niszczy mikroorganizmy odpowiadające za żyzność gleby.

Zmiana podejścia – nie tylko kara, ale i edukacja

Choć ustawa kładzie nacisk na sankcje, zapowiedziano też działania wspierające:

• kampanie informacyjne skierowane do rolników,
• współpracę z ODR i organizacjami rolniczymi,
• szersze kontrole prowadzone przez ARiMR i straż pożarną.

Ministerstwo rolnictwa zapowiada, że priorytetem ma być eliminacja zjawiska, nie karanie dla samego karania, jednak podkreśla: „kto ignoruje przepisy i stwarza zagrożenie, musi liczyć się z konsekwencjami”.